Хүн төрөлхтөн бий болсон цагаас эхлэн “Хүн үхсэний дараа яадаг бэ?” гэдэг асуулт байсаар ирсэн. Хэрэв бодлогширох юм бол хоёр төрлийн хариулт байдаг. Ямар нэгэн зүйл болдог эсвэл юу ч болдоггүй гэсэн хоёр хариулт байдаг. Мэдээж шашин энэ асуудлын зарим зүйлийг тайлбарладаг. Гэхдээ нарийн тоймтой баримт алга. Хэрэв та эмч Стюарт Хамероффаас энэ асуултыг асуувал тэр бидний ухамсарт хамааралтай сонирхолтой процесс болдог гэж хариулна. Эрдэмтэд үхлийн дараа хүний сэтгэлд яг юу болдог талаар тайлбарлаж байна.

Ухамсар гэж юу вэ?

Англи хэлний Оксфорд толь дараах тайлбарыг өгчээ.

• Хүрээлэн буй орчиноо мэдэх
• Хүн ямар нэгэн зүйлийг ойлгох
• Өөрийгөө болон хүрээлэн буй орчиноо хүлээж авах

Энэ сэдэвтэй холбоотой маш олон маргаан үүсдэг. Зарим нь ухамсар бол бидний тархины үйл ажиллагаа идэвхитэй байсны үр дүн гэж үздэг. Харин нөгөө нь бидний ухамсарт гадны хүч нөлөөлдөг (орчлон ертөнц, бурхан, сүнс гэх мэт) гэж үздэг. 

Orch-OR онол

Хамерофф эмч бол Аризонагийн их сургуулийн ухамсар судлах төвийг удирддаг. Сүүлийн 50 жилийг тэрээр ухамсрын судалгаа болон түүний квант механикийн салбартай хамааралтай харилцааг судалсан юм. Квант механик нь микро хэсгүүдийг (атом, молекул, жижиг хэсэг) гаднах талбарууд дээр тайлбарлах арга замыг бий болгодог физикийн суурь онол юм. Бодит байдлыг хүлээж авахад квант механик ямар чухал болон Хамероффын онолыг тайлбарлахын тулд бүх зүйл хаанаас эхэлснийг тайлбарлья. Бүх зүйл Юнгийн туршилтаас эхэлсэн.

Юнгийн туршилт

Юнгийн туршилт квант физикчүүдийг төөрөгдөлд оруулдаг. Учир нь энэ туршилт байгалийн хуулиудтай зөрчилддөг. Энэ туршилтын талаар мэдэхэд зохистой зүйл:

• Фотонууд гэж нэрлэгддэг гэрлийн тоосонцорууд завсраар орно.
• Эрдэмтдийн таамаглаж буйгаар фотонууд хана нь дээр тодорхой нэгэн хээ гаргадаг.
• Детектор суулгасны дараа фотонууд ямар завсраар орж буйг тодорхойлж болно. Гэтэл ямар ч хээ байдаггүй гэдэг нь тодорхойлогджээ.
• Өөрөөр хэлбэл нүдэн ажиглалт нь хээг өөрчилдөг.
• Байгалийн хуулийг зөрчсөн ямар ч зүйл хээ үүсгэдэггүй байна.

«Квант ухамсар»

Ухамсар болон орчлон ертөнцөд нийтлэг зүйл юу байна?

Хариулт: хоёр зүйл

• Тэдний тухай мэдэх бидний зүйл хязгаарлагдмал
• Квант чичирхийлэл аль аль газар илэрсэн

Orch-ORонолруу эргэн очье

1996 онд математикч, физикч Стюарт Хамерофф, Роджер Пенроуз нар Orch-OR онолыг дэвшүүлсэн. Уг онолын дагуу хүний санах ойг тээгч нь бичил мэдрэлийн эсийн гуурс юм.

Эрдэмтэд уг онолыг 20 гаруй жилийн өмнө боловсруулсан гэдгийг бүү мартаарай. Үүнээс хойш шинжлэх ухаан технологийн дэвшилт гарсан. Жишээлбэл, тархины томографи бий болсон. Эдгээр нь Хамерофф, Пенроузын онолыг бататган өгч байгаа юм.

Arch-OR болон үхэл

Эрч хүч буюу энергийг хадгалах хууль нь «эрч хүчийг үүсгэж эсвэл устгаж» болохгүй гэдэг. Гэсэн ч эрч хүч хэлбэр дүрсээ өөрчилж болно. Бидний дотор байгаа эрч хүч өөрчлөгдөж байх ёстой. Энэ бол “хууль”.

Дүгнэлт

• Квант эрч хүч бол орчлон ертөнцийн хамгийн гол элемент юм.
• Квант эрч хүч бидний дотор байдаг.