Орон сууцны зээл авах гэж байгаа хүн бүрт хэрэгтэй мэдээллийг багцлан хүргэж байна.

Орон сууцны зээл гэж юу вэ?

Орон сууцны зээл нь тогтмол орлоготой аливаа иргэнд амьдран суух зориулалтаар орон сууц худалдан авахад нь зориулж банкнаас олгож байгаа зээл юм. Зээлийг бүрэн төлж дуустал таны зээлийн мөнгөөр худалдан авсан орон сууц нь зээлийн “барьцаа баталгаа” болдог зээл юм. Энэ нь хэрэв та банкны зээлийг төлж чадахгүй бол банк таны орон сууцыг өөртөө авч (өөрөөр хэлбэл, хураан авах) зээлүүлсэн мөнгөө олж авахын тулд тэдгээрийг захиран зарцуулах эрхтэй болдог гэсэн үг юм.

 

Орон сууцны зээлийг гол төлөв дараах тохиолдолд ашигладаг. Үүнд:

  • Баригдаж буй барилга, орон сууцыг худалдан авахын тулд барилгын компанид төлбөр төлөх;
  • Баригдсан орон сууц худалдан авах. Энэ тохиолдолд, орон сууцны зээлийг тухайн орон сууцны одоогийн эзэмшигчид төлбөр төлөхөд ашигладаг.

Урьдчилгаа төлбөр

Орон сууц худалдан авахад шаардлагатай бүх мөнгийг банк зээлүүлдэггүй. Та орон сууц худалдан авах үнийн тодорхой хувийг буюу урьдчилгаа төлбөрийг төлөх чадвартай тохиолдолд л зээл олгодог. Таны худалдан авч буй орон сууцны нийт үнийн дүнгийн 30%-иас доошгүй хувийн урьдчилгаа төлбөрийг банк шаарддаг. 

Орон сууцны зээлийн хугацаа

Орон сууцны зээл ихэвчлэн 10-30 жилийн хугацаатай олгодог. Энэ хугацааг орон сууцны зээлийн хугацаа гэнэ. Жишээлбэл, та 10 жилийн хугацаатай орон сууцны зээл авсан бол зээлээ холбогдох хүү, шимтгэл, суутгалын хамт 10 жилийн дотор төлж барагдуулна гэсэн үг. Урт хугацаатай орон сууцны зээлийн хувьд зээлийг эргүүлэн төлөх илүү хугацаа олгох боловч эцэст нь та (ихэнхдээ) хүүнд их хэмжээний мөнгө төлдөг.

Орон сууцны зээл авах хүсэлт гаргах

Орон сууцны зээл авахын тулд та (зөвхөн таны харилцдаг банк бус) аль ч банкинд хандаж болно. Банкуудын санал болгож буй хүү, шимтгэл, суутгалын хэмжээг харьцуулан аль нь хамгийн боломжийн нөхцөлтэй зээл санал болгож буйг судлаарай. Мөн орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн талаарх холбогдох эрх зүйн зохицуулалтыг сайтар судлаарай.

Таны орон сууцны зээл авах хүсэлт гаргасан банк танаас ямар эд хөрөнгө худалдаж авах хүсэлтэй байгааг асууна. Зээл, зээлийн хүү болон банкны шимтгэл, суутгалыг эргүүлэн төлөх чадвартай эсэх, улмаар танд орон сууцны зээл олгох эсэх шийдвэр гаргахын тулд банк танаас олон асуулт асууна. Банк танай өрхийн орлого (өрхийн орлогын нотлох баримт, хэрэв та ажилладаг бол ажил олгогчийн тодорхойлолт, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч бол татварын тайлангийн хуулбар гэх мэт нотлох баримт шаардлагатай болдог), зарлагын (зардлыг нотлох баримт шаардлагагүй) талаар асуудаг.

Урьдчилан төлөх төлбөр

Хэрэв банк орон сууцны зээл олгохоор шийдвэл орон сууцны зээл олгохтой холбоотой шимтгэл, хураамжийг урьдчилан төлүүлдэг. Хэрэв та орон сууц худалдан авч байгаа бол зуучлалын байгууллагын үйлчилгээний хөлс, нотариатын төлбөр, татвар зэргийг төлөх хэрэгтэй болно.

Хэдэн төгрөг төлөх чадвартайгаа тооцох

Орон сууцны зээл авахаасаа өмнө ямар зардал төлөх хэрэгтэй болох, сард хэдэн төгрөг төлөх чадвартайгаа тодорхойлоорой. Зөвхөн банкны үнэлгээнд найдаж болохгүй шүү.

Эргэн төлөлт

Та сар бүр үндсэн зээлийн тодорхой хэсэг болон зээлийн хүү төлнө. Орон сууцны зээлийн хугацаа дуусахад та зээлийг хүүний хамт бүрэн төлж дууссан байх бөгөөд орон сууц таны эзэмшилд бүрэн шилжинэ.

Хэрэв таны санхүүгийн нөхцөл байдал хүндэрвэл

Хэрэв та орон сууцны зээлтэй бөгөөд таны санхүүгийн нөхцөл байдал дордвол, хэдийгээр та зээлийн эргэн төлөлтийг төлөх чадвартай гэж өөрийгөө бодож байгаа ч энэ тухай зээлдүүлэгчид нэн даруй мэдэгдэх шаардлагатай.


Эх сурвалж: https://www.sankhuugiinbolovsrol.mn